صبر بنی‌اسرائیل (قرآن)از صفات بنی‌اسرائیل که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «صبر» است. ۱ - صبر در برابر آزار فرعوندعوت موسی علیه‌السلام از بنی‌اسرائیل، به صبر و مقاومت در برابر آزارهای فرعونیان: «قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ • قَالُواْ أُوذِينَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِينَا وَمِن بَعْدِ مَا جِئْتَنَا ...؛موسی به قوم خود گفت از خدا یاری جوئید و استقامت پیشه کنید که زمین از آن خدا است و آنرا به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) واگذار می‌کند و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است•گفتند: پیش از آنکه به سوی ما بیائی آزار دیدیم ....» ۲ - مقاومت در برابر فرعونیانصبر و مقاومت بنی‌اسرائیل زمان موسی علیه‌السلام، در برابر فرعونیان: «... وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ؛... و وعده نیک پروردگارت بر بنی‌اسرائیل، بخاطر صبر و استقامتی که نشان دادند، تحقق یافت و آنچه فرعونیان (از کاخهای مجلل می‌ساختند، و آنچه از باغات داربستدار فراهم ساخته بودند) درهم کوبیدیم!». ۳ - استعانت بنی‌اسرائیل از صبرماموریت بنی‌اسرائیل، برای کمک جستن از صبر و نماز در ادای تکالیف الهی: «يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ ... • وَاسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ ...؛ای فرزندان اسرائیل ... از صبر و نماز یاری جوئید....» ۴ - صبر سپاه طالوتپایداری گروهی از بنی اسرائیل سپاه طالوت، در پیکار با سپاهیان جالوت، سبب پیروزی آنان: «فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ ... قَالَ الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُو اللّهِ كَم مِّن فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِينَ • وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ • فَهَزَمُوهُم بِإِذْنِ اللّهِ ...؛و هنگامی که طالوت (به فرماندهی لشکر بنی‌اسرائیل منصوب شد، و) سپاهیان را با خود بیرون برد ... اما آنها که می‌دانستند خدا را ملاقات خواهند کرد (و به روز رستاخیز ، ایمان داشتند) گفتند، چه بسیار گروههای کوچکی که به فرمان خدا، بر گروههای عظیمی پیروز شدند! و خداوند، با صابران (و استقامت‌کنندگان) است و هنگامی که در برابر جالوت و سپاهیان او قرار گرفتند گفتند: پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز! و قدمهای ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیت کافران، پیروز بگردان! سپس به فرمان خدا، آنها سپاه دشمن را به هزیمت وا داشتند....» ۵ - درخواست صبر از خداثبات قدم در پیکار با دشمنان، درخواست سپاهیان برگزیده طالوت علیه‌السّلام از خداوند: «فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ ... • وَلَمَّا بَرَزُواْ لِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالُواْ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ؛و هنگامی که طالوت (به فرماندهی لشکر بنی اسرائیل منصوب شد، و) سپاهیان را با خود بیرون برد ... و هنگامی که در برابر جالوت و سپاهیان او قرار گرفتند گفتند: پروردگارا! پیمانه شکیبایی و استقامت را بر ما بریز! و قدمهای ما را ثابت بدار! و ما را بر جمعیت کافران، پیروز بگردان!» ۶ - آثار صبر بنیاسرائیلصبر و پایداری بنی‌اسرائیل، زمینه ساز حاکمیت آنان بر زمین: ۱. «قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللّهِ وَاصْبِرُواْ إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ يُورِثُهَا مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ ؛موسی به قوم خود گفت از خدا یاری جوئید و استقامت پیشه کنید که زمین از آن خدا است و آنرا به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) واگذار می‌کند و سرانجام (نیک) برای پرهیزکاران است.» ۲. «وَأَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذِينَ كَانُواْ يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْنَا فِيهَا وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنَى عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ بِمَا صَبَرُواْ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُواْ يَعْرِشُونَ؛و مشرق‌ها و مغرب‌های پر برکت زمین را به آن قوم تضعیف شده (زیر زنجیر ظلم و ستم) واگذار کردیم و وعده نیک پروردگارت بر بنی‌اسرائیل، بخاطر صبر و استقامتی که نشان دادند، تحقق یافت و آنچه فرعونیان (از کاخهای مجلل می‌ساختند، و آنچه از باغات داربستدار فراهم ساخته بودند درهم کوبیدیم!» ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۷۵، برگرفته از مقاله «صبر بنی‌اسرائیل». |